भारत अविकसित का आहे?

भारत अविकसित का आहे? 

 भारत अविकसित का आहे? 

"भारत अविकसित का आहे?" हा एक विस्तृत विषय आहे ज्याच्या बाबत मोठ्या आणि विविध पक्षांच्या मते आहेत. ही प्रश्न भारतीय अर्थव्यवस्थेचे, सामाजिक आणि राजकीय संरचनांचे आणि सामान्य जनतेच्या जीवनस्तरावर असेच प्रभाव टाकते. 

भारत एक विशाल देश आहे ज्यात अनेक भाषांचा वापर केला जातो आणि बहुधा जातीय आणि धर्मिक भेदभावाचा समस्या आहे. जगातील अर्थव्यवस्थांमध्ये भारतीय अर्थव्यवस्था भीतीसारख्या संकटांच्या सामना करत आहे ज्यामुळे भारत अविकसित देश मानला जातो आहे. 

भारताची अर्थव्यवस्था आणि राजकीय संरचना समस्यांच्या टक्केवारी आहे. एकमेव बाहुल्य मार्ग वापरावा, संवैधानिक परिवर्तने करावी आणि उद्योग, कृषी आणि सेवा क्षेत्रात सुधारणा करावी ही बाजार अर्थव्यवस्थेच्या समस्या निवारणासाठी महत्त्वाची आहेत.भारतात असलेल्या समस्यांच्या उपचारासाठी नेहमीच अधिकाधिक सुधारणांची गरज व्यक्त केली जाते. भारतीय अर्थव्यवस्थेची वेगवान विकासाची गरज आहे ज्याने संपूर्ण देशाच्या समृद्धीची जबाबदारी घेतली आहे. अर्थव्यवस्थेच्या सुधारणांमुळे जनतेची आर्थिक स्थिती सुधारण्याची आणि देशाची समृद्धीची गरज पूर्ण केली जाऊ शकते. 

भारत हा एक विशाल देश आहे ज्यात सध्या लाखों लोक राहतात. ह्या देशात विविध धर्म, संस्कृती, भाषा आणि जाती आहेत. ह्या देशाच्या इतिहासात विविध अंधार आणि उजाड झाल्याचे गुंजन होते. भारत एक वेगळा देश आहे ज्यात अनेक चुनौतियोंना सामोरे उभा आहे. 

हे देश अशा गोष्टींचा सामना करतो जसे गरीबी, अशिक्षितता, स्वास्थ्य सेवांची कमतरता, जनसंख्या प्रश्न, निष्ठुरता आणि विविध समस्या. हे सर्व चुनौत्यांना संगणक व विज्ञान बाबतीत उघड करण्याचा आणि अर्थव्यवस्थेची पुनर्निर्माण करण्याचा काम चालू आहे. 

भारतात उद्योग, शिक्षण, संस्थांचा विकास असल्याने स्वतंत्र भारताचा विकास झाला आहे. ह्यापैकी असंख्य संशोधन, विज्ञान आणि तंत्रज्ञान आणि तंत्रज्ञानातील उन्नती होत आहे. 

भारतात असलेल्या समस्यांच्या उपचारासाठी नेहमीच अधिकाधिक सुधारणांची गरज व्यक्त केली जाते. भारतीय अर्थव्यवस्थेची वेगवान विकासाची गरज आहे ज्याने संपूर्ण देशाच्या समृद्धीची जबाबदारी घेतली आहे. अर्थव्यवस्थेच्या सुधारणांमुळे जनतेची आर्थिक स्थिती सुधारण्याची आणि देशाची समृद्धीची गरज पूर्ण केली जाऊ शकते. 

भारतीय संस्कृती आणि ऐतिहासिक विरासत अस्तित्वात असताना भारतीय समाजात विविधतेची समस्या आहे. धर्म, जाती, लिंग, लैंगिक विशेषता आणि क्षेत्रीय असंगतता असे विविधांगता या समाजात आहेत. त्यामुळे लोकांमध्ये असलेल्या समानतेचा कमतरतास होत असते ज्याने त्यांना निजी विकास न मिळता. 

भारतीय अर्थव्यवस्थेचे विकास आणि अविकास दोन्ही संभव आहेत. अर्थव्यवस्थेत अधिक मानव संसाधन वापरण्यास आवश्यक आहेत. अनेक अर्थव्यवस्थांमध्ये या संसाधनांची कमतरता असते. भारतात संवेदनशील विषयांवर आधारित उद्योग विकसित करण्यास अत्यंत महत्व आहे. इतर राष्ट्रांना नेहमीच्या अधिकांश वेळेत या क्षेत्रात बऱ्याच अवसर मिळतात.

शिक्षण हे देशाच्या विकासाची मुख्य आधारे आहे. अशिक्षित लोक जीवनात अधिक प्रमाणात आपली आपल्या समस्या निवारण करण्यासाठी असमर्थ असतात. त्यामुळे अशिक्षित लोक अधिक प्रमाणात गरीबी, बेकरी आणि निरक्षरता ह्या समस्यांमुळे त्रस्त होतात. 

भारतातील अर्थव्यवस्थेची स्थिती आणि राज्यशाही व्यवस्थेची वेळीची समस्या आहे. अनेक लोक श्रमिकांमध्ये असतात, पण त्यांना उच्च मूल्यांकन दिला जात नाही आणि त्यांच्या श्रमाचा मोजमाप दिला जात नाही. त्यामुळे त्यांना समाजातील उच्च दर्जेदारांच्या तुलनेत न्याय नाही मिळतो. 

भारतीय समाजात अत्याधुनिकीकरण झाल्यानंतरही धर्म, जाती, लिंग, लैंगिक विशेषता यांच्यामुळे लोकांमध्ये ताण असते. इथे विविधता ही विरोधाभासाची समस्या आहे. या समस्येचा निवारण करण्यासाठी शिक्षण, संगठन आणि संघटनेचा अत्यंत महत्व आहे. 

भारतात असंख्य महत्वाचे क्षेत्र आहेत ज्यांमध्ये आर्थिक विकास झाले तर देशाचे समृद्धीचे अभ्यास होईल. त्यांमध्ये अन्नदाता उत्पादन, उर्वरित्व व्यवस्थापन, औषध उत्पादन, स्वास्थ्य व्यवस्था, वित्तीय सेवा आणि तंत्रज्ञान या क्षेत्रांमध्ये भारत आधुनिक विश्वात एक महत्वाचे ठिकाण घेऊ शकतो.

भारतातील शिक्षण व्यवस्था आहे जो संपूर्ण देशाच्या विकासाच्या ठिकाणी खूप महत्वाची भूमिका निभावते. भारतातील बहुभाषिक शिक्षण प्रणाली आणि अनुभव शिक्षण प्रणाली एक विशिष्ट तंत्र आहेत ज्यामुळे विद्यार्थ्यांना व्यावसायिक आणि वैज्ञानिक क्षेत्रात स्थान मिळवायचे अधिक महत्त्व आहे. 

भारत अश्या बहुमूल्य उपहारांचा देश आहे जे जल, जमीन, वातावरण आणि जंगल या सर्वांच्या प्रकृतीच्या आधारावर असतात. भारतात उपलब्ध असलेली विविधता, संस्कृती, भाषा, धर्म, सांस्कृतिक विरासत आणि भूगोलिक आणि जलवायु स्थिती आदी अश्या अनेक संसाधनांमध्ये समाहित आहे.

भारतात अनेक भाषा आणि लोकसंगीतांची विविधता असलेली देश आहे. भारतीय संगीत मंद, घरगुती, शास्त्रीय, लोक आणि फिल्म संगीत या सगळ्यांचे विविधतेने संवाद आहे ज्यामुळे विविध जातीय संस्कृतींच्या संपूर्ण विरासत या संगीतात आपले उत्साह व्यक्त करतात. 

भारतातील जागतिक समाजातील असंख्य लोकांच्या जीवनात धर्म, नैतिकता, संस्कृती, आरोग्य आणि शिक्षण यांचे महत्त्वाचे भूमिका आहे. भारतातील अनेक धर्मांच्या साथी असलेल्या संस्कृतींमध्ये सहभाग घेण्याचे एक महत्वाचे आणि अभिनव उद्देश आहेत. 

भारताच्या भूगोलातील विविधता आणि असंख्य प्राकृतिक संसाधन त्याला भूमिका देतात. त्याच्या समुद्रयांत्रीण अधिकांश क्षेत्रात वसणाऱ्या मानवांची संख्या जास्त आहे. त्याच्या समुद्रकिनारी भागांमध्ये भारताच्या विविध संस्कृती आणि स्थानिक संस्कृती विविधतेचा वातावरण दिसतो.

भारत अश्या विशेष महासागरांच्या बेडमध्ये स्थित आहे. तोंडाच्या भागांमध्ये भारताच्या बहुमूल्य संस्कृतींमध्ये संगम आणि संगमाची संस्कृती दिसते. भारतात अश्या अनेक अतिशय शिष्ट जीवनशैली आहेत ज्यामुळे त्यात दैनंदिन जीवनाच्या सुविधा आणि संयमांचा खूप महत्त्व आहे. 

भारतीय संस्कृती म्हणजे विविधतेचे संगम आणि त्याच्या संपदेचा शिस्तवणी. विविध भारतीय कला, संस्कृती आणि प्रदेशातील विविध पाककृती आणि भोजन ज्यांनी अनेक देशांच्या संस्कृतीचा उल्लेख्य प्रभाव दिला आहे.

भारतात अनेक विविध भाषांची आहेत ज्या भाषांमध्ये मराठी, हिंदी, बंगाली, तमिळ, तेलगु, कन्नड, मलयाळम आणि गुजराती असे आणि ज्यांच्या संस्कृतींचा मूल आहे. विविध भाषांमध्ये मराठी भाषा भारतातील सर्वाधिक वापरलेली भाषा आहे.

भारताची आर्थिक विकासाची गती धीमी आहे. आजच्या दिवशी भारतात बेरोजगारीची समस्या आहे आणि खासगी युवक आणि युवतींनी या समस्येमुळे त्रास वाटतो. असे कारण आहे की विभिन्न क्षेत्रांमध्ये संपदा विभाजन आणि समानता होत नाही. 

भारताच्या राज्यांमध्ये आर्थिक विकास व वैश्विकीकरणाचा अंदाज सोडू शकत नाही. राज्यातील संपदा आणि संसाधनांचा उपयोग तसेच राज्यातील लोकांच्या स्थितीवर आधारित असल्याने विविधतेच्या कारणांमुळे सामाजिक आणि आर्थिक असमता सूचित असते.

भारतातील राजकारण आणि शासन अभ्यास म्हणजे विविधतेचे संगम आणि राज्यातील विविध जनतेचा सहभागाचे विकास या क्षेत्रात जवळपास समावेशाने नसते.

भारतातील सामाजिक आणि आर्थिक असमता संभवतः सर्वात मोठी समस्या आहे. राज्यातील संपदा, शिक्षण, आरोग्य सेवा, रोजगार आणि न्याय व समानता यांच्यावर समस्या समाधान करण्यासाठी अनेक प्रयत्न केले जातात.

भारताची संचार आणि टेक्नोलॉजी उन्नती केली आहे. इंटरनेट आणि मोबाइल विविधतांच्या विविध विविध रूपांचा प्रतिनिधित्व करतात आणि लोकांच्या जीवनातील उपलब्धींचा विस्तार करतात. 

भारतातील राज्यांमध्ये अनेक समस्या आहेत जेथे सर्वात मोठ्या प्रमाणात लोकांचे आर्थिक स्थितीचे दर्जा दुबळा आहे. यामुळे लोकांचे जीवन अत्यंत कष्टकर आणि अभावग्रस्त असते.

भारतीय संगीत, नृत्य, कला, संस्कृती आणि भाषा अद्याप दुनिया भरात मोठ्या प्रमाणात प्रशंसित आहेत. भारतातील विविधतेच्या वातावरणात त्यांचा विकास झाला आहे.

भारतातील राज्यांमध्ये वैद्यकीय सेवा व शिक्षण संस्थेचे विकास केले आहे, त्यामुळे लोकांना वैद्यकीय सेवा व मुक्त शिक्षण प्राप्त होण्यास मदत होत आहे.

भारतातील स्त्री आणि लैंगिक मानसिकतेच्या क्षेत्रात अनेक समस्या आहेत, जे समाधान आणण्यासाठी अनेक प्रयत्न केले जातात.

भारतातील गावांमध्ये जलवायु परिवर्तन व स्वच्छतेच्या समस्या आहेत. अनेक गावांमध्ये शौचालय आणि जलसुधारणा संबंधी योजना आणि कामे केली जातात. 

भारतात जातीय भेदभाव, स्त्री शोषण, जातीचे विषय, धर्मांतरण आणि लैंगिक मतभेद जसे विषय अजाणून ठेवण्याची कारणे असते. असंख्य उपक्रमे सुरु आहेत जेथे या समस्यांवर संघर्ष केला जातो आणि सुधारणा केली जाते.

भारतातील शाळा व संस्थांमध्ये बालकांच्या संरचना व संस्कारणात अनेक समस्या आहेत. अनेक शिक्षण संस्थांमध्ये विद्यार्थ्यांना विविध विषये शिकविण्यासाठी तंत्रज्ञान असले तरी त्यांच्याशी संबंधित शिक्षक असतात नाहीत.

भारतातील संचार माध्यमे वैशिष्ट्य आहेत, परंतु ह्यामुळे बहुतेक लोकांना जाणून घ्यायला हवे असे विषये त्यांच्या लक्ष्याला पोहोचण्यात असतात. नव्या तंत्रज्ञानाचे उपयोग करून आणि इंटरनेटचा अनुभव देण्यासाठी अनेक प्रयत्ने केली जातात. 

अर्थव्यवस्थेत आणि संचार माध्यमात तब्बल वैशिष्ट्य आहेत. बदलत्या अर्थव्यवस्थेत भारतात विविध क्षेत्रांमध्ये नवीन काम तयार करणे आवश्यक आहे आणि संचार माध्यमात विविध संस्था आणि संस्कृतींचा प्रचार करणे आवश्यक आहे.

भारतातील जीवन शैली व भोजन पद्धती जगातील अन्यान्य देशांशी तुलना केल्यास खास असते. यामध्ये शैक्षणिक आणि पेशेवर जीवन दोन्हीच आणि विविध लोकांचे जीवन असते. हा अंतर आणखी चांगल्या समाजसुधारणा विस्ताराच्या प्रयत्नांसाठी सुरू असतो.

भारतातील आरोग्य सेवा प्रणाली तसेच संदर्भ आहे. अनेक लोकांना आरोग्य सेवा पुरविण्यासाठी संघर्ष करावा लागतो, जेथे अनेकांना उपचारासाठी आवश्यक वस्तू उपलब्ध नसते. भारतात वैद्यकीय संस्था आणि अस्पतालांच्या अभावामुळे बरेच लोक मृत्यूला तर्कशील होतात. 

भारतातील ग्रामीण भागात सर्वात जास्त प्रमुख समस्या आहेत जसे कि सुविधा अभाव, शैक्षणिक आणि व्यवसायिक संसाधनांचा अभाव, गरीबी, रोगांचा प्रसार आणि अशिक्षितता. या समस्यांच्या समाधानासाठी संघर्ष करावा लागतो आणि शासनाचे सक्षम होणे आवश्यक आहे.

भारतात तुमच्या शैक्षणिक विकासासाठी विविध विद्यापीठे आहेत जेणेकरून तुम्हाला विविध पद्धतीने शिकण्याची अवसरे आहेत. या विद्यापीठांना सुरू असलेल्या तंत्रज्ञान, कला, सांस्कृतिक अभिव्यक्ती, वैशिष्ट्यकर्तव्य आणि शोध या सर्वांच्या भूमिका आहे.

भारतातील खाजगी विविधता आणि संस्कृती भारतीय समाजातील महत्त्वाची भूमिका आहेत. या भारतीय संस्कृतीत आधारित विविध संस्कृतींचे अभिव्यक्ती केले जाते जसे कि दिवाळी, गणेशोत्सव, होली आणि गुढीपाडवा. या त्योहारांचे समावेश आणि उत्साह सर्व समाजातील लोकांना एकत्र करते. 

भारताच्या इतिहासाचा जाणवा आणि भारतीय संस्कृतीचा समजूत होणे आवश्यक आहे. महाभारत, रामायण, वेद, उपनिषद आणि भगवद गीता यांच्या उपासनेतून भारतीय संस्कृती अगदी समृद्ध आहे. भारतीय जनतेच्या बौद्धिक आणि मौलिक मूल्यांच्या समजूतीची आवश्यकता असल्याने भारतीय उत्पादने विविध विविध मालकींना उत्पन्न करतात आणि उपलब्ध करतात.

भारतात जमीन, जल, जंगल आणि जीवन उत्पन्न करण्यासाठी प्रतिबद्धता आहे. विविध वनस्पती जंगल, बुंदेलखंडी साठी उत्तराखंड, आंध्र प्रदेश, तमिळनाडू, केरळ आणि महाराष्ट्र मांडणी आहेत. भारतीय वनस्पती वैविध्य संरक्षण आणि उन्नतीसाठी अद्याप उपयुक्त प्रयत्न करत आहेत. 

भारतातील सामाजिक विविधता माझ्या लक्षात येते. भारतातील विविध समाजांमध्ये भूमिका वेगळी असते आणि त्यांच्या विशिष्टतेचे संवर्ग आहेत. या संवर्गात समाविष्ट होण्यासाठी तुम्हाला त्यांच्याशी संवाद साधणे आणि त्यांच्या संस्कृती आणि मूल्यांचे समजूत आवश्यक आहे.

भारतातील विविध बोधध्यान संस्थांमध्ये योग, विपश्यास, मेधावी आणि सामान्य शैक्षणिक कार्यक्रम आहेत. या संस्थांचे उद्देश त्यांच्या सदस्यांना त्यांच्या मानसिक आणि शारीरिक आरोग्याच्या संरक्षणासाठी उत्तेजित करणे आहे.

भारतीय बाजारात संशोधनात आधारित विविध उत्पादने आहेत जे सामान्यतः घरात असतात जसे कि बांगड्या, चांदण्या, साडी, शेण आणि बेडशीट. या उत्पादनांचा उत्पादन आणि विक्री महाराष्ट्र, पंजाब, गुजरात, केरळ, तमिळनाडू आणि बंगाल मध्ये होत आहे.

: संग्राम संतोष सलगर 

( जागतिक युवा पुरस्कार )